Hoe voorkomt u terugkerend verzuim?
woensdag 22 juni 2016
Elke werkgever krijgt op enig moment te maken met verzuim. Dit verzuim kan vele oorzaken hebben, bijvoorbeeld ziekte, conflicten, gepest worden op het werk, een bedrijfsongeval, et cetera. Vaak heeft verzuim ook te maken met psychische klachten. De daadwerkelijke oorzaak en achtergrond hiervan is echter vaak niet duidelijk omdat hier te weinig diepgaande aandacht aan wordt besteed. Als dit wél wordt gedaan, kan terugkerend verzuim worden voorkomen.
Onderliggende oorzaak
Door meer grip te krijgen op de daadwerkelijke oorzaak van psychische klachten kunnen deze beter behandeld worden. Volgens Wim Plantinga, directeur van Demo Advies, wordt meer dan een derde van het ziekteverzuim in Nederland veroorzaakt door een onderliggende aanleiding van psychische klachten. Dit aantal loopt de komende tijd naar verwachting van Plantinga alleen nog maar op. De onderliggende oorzaak van psychische klachten is niet altijd even makkelijk boven tafel te krijgen. Wat is er nu werkelijk met iemand aan de hand en wat is er aan te doen?
Fysieke disfunctie
Plantinga geeft aan dat slechts bij ongeveer een tiende van de personen waarbij er sprake is van een zware psychische aandoening het een fysieke disfunctie in de hersenen betreft. Dit noemt Plantinga een psychiatrische stoornis. Hierbij gaat het om iets wat al in de foetus niet goed is aangelegd, of een beschadigding veroorzaakt door bijvoorbeeld een geboortetrauma, een ongeval, verslaving of een hersenattack.
Trauma
Volgens Plantinga lijdt het overige deel aan psychische klachten. Hij geeft aan dat de hersenen hierbij fysiek in orde zijn, maar er zijn externe oorzaken of omstandigheden die leiden tot psychische klachten. Van de personen die hieraan lijden is bij het overgrote deel de oorzaak terug te voeren naar de vroege jeugd, bijvoorbeeld een gebrek aan veiligheid en affectie, of aan aandacht voor wie het kind zelf is en wil zijn. Bij slechts een klein deel is er sprake van bijvoorbeeld een trauma op latere leeftijd. Denk aan een psychisch zwaar belastende gebeurtenis zoals een gewelddadige overval of huiselijk geweld.
Uitgangspunt
Plantinga heeft eind jaren tachtig een methode ontwikkeld waarmee de onderliggende oorzaken van de psychische klachten wél te doorgronden zijn. Hierbij wordt eerst nagegaan hoe men de eigen jeugd heeft ervaren. Wat waren positieve ervaringen, wat was minder positief, en wat was negatief? Bij een trauma op latere leeftijd wordt er gekeken naar het moment waarop het nog goed ging, het moment waarop het niet meer goed ging, en wat er in de tussenliggende periode is gebeurd. Deze informatie wordt als uitgangspunt genomen voor verder onderzoek naar de onderliggende oorzaak van de psychische klachten.
Duurzaam herstel
Om te voorkomen dat de daadwerkelijke oorzaak van de klachten blijft bestaan waardoor de klachten kunnen terugkeren, is het aanpakken van de oorzaak, met behulp van een psycholoog die de werknemer helpt de oorzaak écht te verwerken, noodzakelijk. Volgens Plantinga beperken veel psychotherapeutische behandelingen zich tot “coping”, oftewel: hoe kun je praktisch omgaan met je klachten? Dat klinkt aantrekkelijk, maar Plantinga noemt dit slechts symptoombestrijding. Een terugval is waarschijnlijk als er iets voorvalt waardoor iemand aan zijn vroegere trauma wordt herinnerd. Pas als de daadwerkelijke oorzaak inzichtelijk is gemaakt en is verwerkt, kan er duurzaam herstel plaatsvinden en kan de werknemer weer optimaal functioneren.
